Strikte geheimhouding!

Het is alweer een tijdje geleden dat ik een project gedeeld heb, en dat komt omdat ons huidige project er een is van grote omvang. Niet alleen moet er gigantisch veel voor gemaakt worden, maar ook is een hoop van dit werk nieuw en verrassend. Ik mag wel zeggen dat het gaat om de gevelreconstructies voor de kerk van Veghel, maar de details blijven nog een verrassing omdat het een geschenk wordt aan de stad/het dorp. We zijn al ruim een jaar bezig met de voorbereidingen, de reconstructies en het beeldhouwen. Inmiddels wordt er volop gewerkt aan de opbouw en zijn wij toe aan de laatste onderdelen, maar de kers op de taart houden we nog even geheim. Ook voor ons is dat een spannend onderdeel, waarvan we uitzien naar het resultaat.

Zaterdagproject

twee blokken dolomiet

Maar naast alle Veghelse drukte zag ik nog kans om mijn zaterdagen goed te benutten en twee tempelbekroningen te maken in dezelfde groene dolomietsteen waaruit ook de sokkel voor mijn vaders beeldje ‘Overgave’ gemaakt is evenals zijn grafsteen.

Dit was een onderneming die enige planning vereiste omdat het heel rank zou worden en toch sterk moest blijven. Hoe heb ik dat aangepakt? Ik wilde niet dat dit ornament na een aantal jaar in de buitenlucht doormidden zou breken, dus besloot ik er een roestvrijstalen draadeind in te verlijmen. Ik boorde een gat middendoor de 80cm hoge steen met een pijpboor, goed uitlijnend zodat ik aan de andere kant een beetje in het midden zou uitkomen. Het moest gelijk maar goed stevig, dus ik koos er een draadeind van 20mm dik voor. Deze moest onderin 15 cm en bovenin 5 cm uitsteken, dus dacht ik de steen met klei af te dichten en gietepoxy om het draadeind heen te gieten. Maar het was nog erg koud buiten en de epoxy wilde niet goed doorstromen.

Herkansing

het verlijmen van de pennen

De tweede poging was met veel dunnere gietepoxy. Deze goot ik vanaf de andere zijde aan, in een kommetje van klei, en deze lijm stroomde wel helemaal door. Gelukt, dacht ik. Maar toen bleek in de week erna dat de lijm niet wilde uitharden! Tot mijn teleurstelling had ik nooit gezien dat je deze lijm boven de 15 graden moet verwerken, en het was maar 5º Celsius. Het spul bleef een beetje rubberig en hoewel het in de maand erna een beetje meer uithardde werd het nooit echt hard. Maar… eigenlijk is dat wel gunstig. Deze tempelornamenten komen op het dak te staan en krijgen daar met behoorlijke temperatuurverschillen te maken. Dan is het juist wel gunstig als de binding niet al te star is.

Kalasams

Kalasams zijn ornamenten boven op een hindoetempel, meestal van messing maar soms van steen. Van oudsher werden ze gebruikt om er rijst in te bewaren, zodat na een ramp altijd nog gezaaid kon worden. Ze zijn bedoeld om de tempel te beschermen. Zie ook de Engelse Wikipedia. In dit geval werd ik gevraagd om deze Kalasams te maken voor de tempel van Onderdijk. De ruimte kreeg een nieuw dak, waarbij eerst overwogen werd om de drie schoorstenen allemaal maar te verwijderen, maar later werd besloten om de twee kleintjes te bewaren als voetstuk voor deze kalasams. Ze dienen als bekroning op de tempel.

Tekenen en uitzagen

3d schets

aanzicht en doorsnede

Aan de hand van foto’s tekende ik een model op de computer in Sketchup, waarvan ik na enige aanpassingen een profiel uitprintte. Dat gebruikte ik voor een houten profielmal op ware grootte, dat ik kon gebruiken op mijn beeldenzaag. Met deze beeldenzaag kon ik in een aantal stappen, als een verticale draaibank, de ornamenten uitzagen in steen. Zagen in dolomiet gaat echter erg langzaam, dus ik was wel een paar dagen zoet met het voorzagen van elke kalasam.

Poetsen en schuren

eerste draaiwerk

Maar met voorzagen ben je er nog lang niet. Het resultaat is dan nog onzuiver en erg gestreept omdat het in feite bestaat uit allemaal zaagsneden die rond het ornament lopen. Ik ben nog een aantal dagen druk geweest met vormgeven, schuren, raspen en vijlen voordat het naar mijn zin was. En omdat het allemaal lastige vormen zijn moest ik een groot deel gewoon met de hand doen. Ik heb de twee ornamenten uiteindelijk geschuurd tot korrel 200, zodat het niet te donker en glanzend zou worden. Een beetje mat lichtgroenig, zoals een koperen dak, leek me mooi. Na verloop van tijd verweert deze steen uit zichzelf naar deze kleur.

Fioel

de eerste versie van de dop was veel te spits

Tenslotte moest ik nog twee losse afdekknoppen maken, die ik ook eerst met de draaibank voorzaagde. Ik had een heel ranke vorm voor ogen, maar toen ik de onderdelen op elkaar plaatste bleek het allemaal niet in verhouding. De steel was nog te lang en de knop was teveel Efteling. Toen ik dat allemaal had aangepast was het naar mijn zin. Ik heb het zo gemaakt dat de knop als een dekseltje over het rvs draadeind en de steel valt. Het is een rank geheel geworden, maar door de versteviging erin is het toch verrassend sterk.

Plaatsing

eerste geplaatst

Ik had van tevoren bedacht dat het handig zou zijn als de twee Kalasams elk uit twee onderdelen bestonden: het eigenlijke ornament en een losse piek. Dan kon ik er een hijsoog op schroeven waaraan ik het stuk kon ophijsen in de werkplaats en ook op het dak kon het handig zijn.

Dat bleek ook wel. Ik had het allemaal goed voorbereid en omdat vele handen licht werk maken stonden ze binnen de kortste keren op hun plek op de schoorstenen. Met een lange hijsband aan het hijsoog, twee man boven en twee onder, konden we ze makkelijk op het dak hijsen. Ik vermoed dat ze rond de zestig kilo wegen, maar op deze manier was het goed te doen. Ze zijn 80 x 40 x 40 cm groot. Een klein beetje stellen, nog even de dop erop bevestigen en afvoegen en het was klaar.

Galerij

Beeldhouwerijblog.nl is het blog van Koen van Velzen, beeldhouwer in steen en brons. Zie ook mijn website: beeldhouwerijvanvelzen.nl

Volg me op Instagram↑
en op Twitter↑
en op YouTube↑