Vreemdste jaar ooit

Jaaroverzicht 2020? Nou dat was me het jaartje wel! Het vreemdste jaar dat ik tot nog tot heb meegemaakt van de bijna 58, maar zeker geen slecht jaar hoor. Er waren veel uitdagingen en door alles heen ben ik gegroeid als mens. Wij beeldhouwers hebben het waarschijnlijk veel makkelijker gehad dan de meeste andere mensen. Wij werkten lekker buiten, zaten heerlijk in het zonnetje, hadden alle ruimte en omdat we helemaal ons eigen ding doen hebben we van maatregelen eigenlijk niet zo veel gemerkt, behalve dan als we bijvoorbeeld boodschappen moesten doen of naar een museum wilden.

Productie

Het oude beeld Spes, de Hoop

Dus wat doe je als alle leukere dingen één voor één wegvallen? Werken werken werken. Dat was wel een van de opvallendste dingen dit jaar. We hebben hele karrenvrachten met steen door onze handen gehad, en er zat veel leuks bij. Net als de vorige jaren hebben we weer gewerkt aan de Eusebiuskerk, en zijn we inmiddels bij luchtboogbeeld 80 aanbeland. We moeten er nog maar 3 kopiëren, want de laatste 13 beelden worden niet meer vervangen. Er komt een nieuw kunstwerk voor in de plaats. Ik geloof dat wij daar ook nog een klein beetje werk voor moeten gaan leveren. Op mijn blog kun je lezen over de luchtboogbeelden die ik zelf gehouwen heb afgelopen jaar: de Fluitiste, Apostel Andreas, de Accordeonist, Jacobus de Mindere, Jacobus de Meerdere, Temperantia en Caritas van de boog der Zeven Deugden, en een Geit die aan een hogel knabbelt. Ik heb ook nog een kopie gehouwen van het beeld Spes, de Hoop, maar we waren zo druk dat ik vergeten ben er foto’s van te maken!

Ik heb wel verslag gelegd van ons werk in een artikel met een video-rondleiding (in verband met corona kon atelierbezoek niet doorgaan) en een overzicht van de laatste drie luchtbogen die gereed kwamen: de Zeven Zonden, de Muzikanten en Zes Apostelen. Ergens in oktober ben ik nog begonnen aan een dubbele Adelaar voor boog 17/18. Je kunt hem op de achtergrond van een aantal foto’s herkennen, maar het project ligt tijdelijk stil omdat andere zaken de voorrang vroegen. Zo heeft Stide nog een dame met kruis (Fides van de Zeven Deugden) en Jelle heeft nog een man met een gieter die een hogel water geeft, van boog 20.

-klik op een foto voor het bijbehorende artikel-

Fluitiste

Andreas

Accordeonist

Jacobus Minor

Jacobus Major

Temperantia

Caritas

Geit

drie luchtbogen

Afscheid

Het was ook in een ander opzicht een ongemakkelijk jaar: Er waren overlijdens. Mijn vader en mijn zwager overleden allebei aan de gevolgen van kanker, maar op zo’n grootse manier naar het einde toe levend dat we allemaal vrede konden vinden met hun heengaan. Vooral in het geval van mijn vader was er alleen maar dankbaarheid. Normaal zou ik in november weer naar India gaan, maar veel vakantie heb ik dit jaar niet gehad. Ook mijn geliefde Swami Gopala Krishna verliet dit jaar zijn lichaam en zelfs al hadden we naar Zuid-India kunnen gaan, dan was evengoed alles anders geweest.

Ik plaatste in augustus een artikel over het leven van mijn vader dat ik eigenlijk al in de week van zijn overleden had geschreven, maar ik miste toen nog de plaatjes. Ik kwam tot de ontdekking dat ik wel vijf artikelen over zijn leven kon schrijven, maar daar is dit blog niet de juiste plek voor. Er komt nog wel een keer een artikel over wat ik van hem leerde als beeldhouwer. Op 31 oktober plaatste ik zijn beeld ‘Overgave’ op het kerkhof waar hij begraven ligt, in Onderdijk.

Momenteel ben ik bezig om zijn grafsteen te maken in dolomiet; het moet een lotusbloem in reliëf en een aantal golven worden. Ik had eerst een uitgebreid ontwerp met een sierlijke dame, maar de familie koos voor een eenvoudiger ontwerp, en dat zal het ook heel goed gaan doen straks. Ik hoop dat het allemaal vóór 19 januari geplaatst kan worden. Maar het gaat niet zo snel meer als 30 jaar geleden en ik merk dat ik ook mijn tijd nodig heb om lichamelijk rust te nemen na een week pittig werk. Ik had eerst het deel met de golven behoorlijk diep gemaakt, maar het werd te onrustig. Nadat ik alles 8 cm dunner had gemaakt zag het er meer uit zoals ik het me had voorgesteld. Nu ben ik bezig met het vormgeven van de Lotusbloem.

Paus en lantaarn

Een aantal projecten overlapt altijd de jaargrens, en dit jaar waren dat Paus Leo en de granieten Japanse Lantaarn voor Clingendaal. Van Paus Leo staan drie artikelen op dit blog: het voorzagen, het eerste hakwerk en de afronding. Dit beeld van Paus Leo de Grote is een kopie die ik hakte in Udelfanger zandsteen, voor de Sint-Janskathedraal in Den Bosch. Het was me gevraagd om dit beeld uit twee losse delen samen te stellen, wat nogal een lastig klusje was, maar het is me uiteindelijk prima gelukt. Het is eigenlijk wel heel leuk als een fikse uitdaging toch zo goed slaagt. Omdat dit zo goed ging, vroeg mijn collega Serge me of ik dit trucje voor hem kon herhalen bij een soortgelijke engel voor dezelfde kathedraal. Alleen viel dit nog niet zo mee: het eerste blok had een fikse scheur. Inmiddels heb ik daardoor een hoop ervaring kunnen opdoen in het samenstellen van blokken Udelfanger zandsteen.

De lantaarn voor park Clingendael bij Wassenaar hakte ik in graniet, en bij vreselijk nat weer heb ik deze in de modder geïnstalleerd. Desalniettemin staat hij nu helemaal ingebed in het prachtige park, hopelijk volgend jaar weer te bewonderen.

Griffioen

In de zomer hadden we het eindelijk wat rustiger. Tijd om verder te gaan met de grote gespiegelde griffioenen. Ik heb het schuimmodel aan de kant gegooid en Jelle en ik zijn samen aan de gang geweest om kleimodellen van het schild en het lijf van de griffioenen te maken. Die hebben we vervolgens in gipskappen gevat en ook weer afgegoten in gips. Nu nog uithakken in Obernkirchener zandsteen, waarvoor de grote blokken inmiddels ook al zijn gearriveerd. Het was een behoorlijk omvangrijk en lastig project, waar we veel van hebben geleerd.

Lees meer in het uitgebreide verslag hiervan↑.

frame griffioen

boetseren schild

Een groene dame

Een van de opdrachten die ik niet eerder op dit blog heb gepubliceerd, is dat ik afgelopen zomer nog voor een andere beeldhouwer een beeld in Anröchter Grünstein (dolomiet) heb uitgehouwen uit een blok steen. Hieronder een video’tje van het kloven van het blok, dat ik met mijn kettingzaag nèt niet helemaal kon doorzagen. Op de foto moest het hele beeld nog gepolijst worden tot glans.

Ornamentwerk voor de Latijnse School

Een ongeluk komt nooit alleen, maar drukte ook niet, lijkt het wel. Op het punt dat ik het gevoel kreeg dat het allemaal wel erg veel tegelijk werd, kwam de spoedopdracht voor de Latijnse School in Nijmegen tussendoor. Maar we hebben het op tijd gered! Allemaal blokken Baumberger steen met ornamenten aan drie zijden, in de stijl van de Hollandse renaissance.

Kruisbloemen en kantbloemen, voor de Domtoren

We kregen dit jaar ook veel ornamentwerk voor de Domtoren onder handen. Groot, groter, grootst was het motto. Een hele grote kruisbloem van 80 cm breed hield Jelle en mij elk ruim drie weken zoet, en daarna kwamen er pallets vol met kantbloemen en staartstukken voorbij, voor de bovenste wimbergen van de traptoren, op zo’n 90 tot 100 meter hoogte.

Er zijn in totaal zeven van deze raamomlijstingen met elk zo’n tien van deze grote kantbloemen, dus we kunnen nog wel even vooruit met het werk. En dan is nog maar een klein gedeelte van het ornamentwerk aan de Domtoren van Utrecht. Een verder artikel volgt.

Lambertuskerk, Veghel

Er is één project dat ik tot nu toe eigenlijk niet gedeeld heb, maar waar ik het afgelopen jaar al heel veel werk aan gehad heb. Aan de Lambertuskerk te Veghel worden komend jaar twee neogotische gevelbekledingen gereconstrueerd. Er komen onder andere tien reliëfs met afbeeldingen uit het leven van Jezus, twee heiligenbeelden en allerlei ornamenten, kapitelen en pinakeltjes op te staan. Jelle en ik hebben hiervoor al een aantal modellen geboetseerd en kapitelen gehouwen, proefstukken gemaakt en ik heb al uren zitten turen op vage oude foto’s hoe het er misschien heeft uitgezien. Voor Paulus heb ik al een klein model geboetseerd in plastiline, dat ik in schuim ga uitvergroten. De steen ligt al een tijdje klaar op het erf. Jelle en ik gaan dit samen doen, en Jelle neemt Petrus voor zijn rekening. Hierover komt volgend jaar zeker een nieuw blogartikel.

Kleine klusjes

het schuren en ‘zoeten’ van de lingam

Er was gelukkig nog tijd voor allerlei klein werk tussendoor ook, dit jaar. Zo heb ik al Shivabhajans zingend een Shivalingam kunnen maken van zwart Zweeds graniet, heb ik twee kleine familiewapens gehouwen in een granieten grafsteen, mocht ik de Kleine Trommelaar van een nieuwe trommelstok voorzien op de Sint Janskathedraal en heb ik een dennenappel gemaakt voor een achttiende-eeuwse tuinvaas en kon ik nog een paar verloren uren vinden om verder te werken aan mijn roodporfieren beeld van Pan met de panfluit. Ook heb ik nog een klein deel van het werk aan de ornamenten van het Zuiderportaal van de Eusebiuskerk gemaakt, maar vanwege de drukte heeft collega Serge het leeuwendeel voor zijn rekening genomen. In Badhoevedorp ten slotte zijn Jelle en ik aan de slag geweest met het herstellen en herplaatsen van de beeldjes van de Vier Seizoenen.

-klik op een foto voor het bijbehorende artikel-

zoeten van de Shivalingam

Granieten familiewapens

Luchtboogbeeldje Sint Jan

Dennenappel voor tuinvaas

Pan

Zuiderportaal

De Lente

Vier vissen (dolfijnen) voor een hotel

Dan waren er nog de vier op elkaar gepropte vissen voor een hotel in Amsterdam, bij een brand ernstig beschadigd geraakt. Dit soort ornamenten wordt dolfijnen genoemd, hoewel wij daar tegenwoordig een andere voorstelling bij hebben. Deze vissen hangen gewoonlijk met de mond naar beneden en hebben de staarten omhoog, soms water spuwend uit de bek.

Ik ben nu bezig hiervan een kopie te maken in nieuwe zandsteen; een enorm bewerkelijk stuk van hoge kwaliteit. Dit is ook voor mij nog een lastig ding, dat exact gelijkend moet worden omdat zijn broer een paar meter verderop zit. Door het punt voor punt te kopiëren kom ik geleidelijk tot een nauwkeurige kopie. Op het origineel zijn nog duidelijk de beitelsporen te vinden, dus dat moet ik in de kopie ook zien te bereiken. Ook hierover later een volledig artikel.

Uitbreiding

Het werd me allemaal een beetje krap onder het afdak met alle half voltooide projecten en de zaagmachine en klaarstaande pallets. Dus er is een grote aanpak gaande: het afdak, dat ik in 2017 samen met mijn zoon Joram heb geïnstalleerd, krijgt een uitbreiding van 4 meter, en de betonplaten waarop deze moet staan zijn inmiddels ook al geïnstalleerd. De oude betonvloer was zo oneffen dat er haast niet met een pompwagen op te rijden viel. Het nieuwe spant ligt al klaar, nou nog de dakplaten en de verlenging van de takelbaan.

Zwaarder geschut

Ik heb dit jaar ook maar een nieuwe compressor aangeschaft, met luchtdroger, want bij nat en koud weer viel er met luchtgereedschap niet goed te werken en als het vroor, dan vroren gelijk de luchthamers en drukregelaars vast. En een mooi zware nieuwe luchthamer, met een beetje meer kebammes erin. Ik ben helemaal klaar voor het nieuwe jaar. Laat maar komen!

(Dit jaarverslag vertelt alleen wat ik zelf dit jaar heb uitgehaald. Maar ik heb veel samengewerkt met Jelle Steendam, Stide Vos en Serge van Druten, met wie ik de grotere projecten deel. Vooral met Jelle werk ik veel samen; hij heeft een vaste plek gevonden onder het afdak. Neem ook eens een kijkje op zijn website!↑)

Beeldhouwerijblog.nl is het blog van Koen van Velzen, beeldhouwer in steen en brons. Zie ook mijn website: beeldhouwerijvanvelzen.nl

Volg me op Instagram↑
en op Twitter↑
en op YouTube↑