oud verweerd pinakelblok
←naar het eerste bericht over deze restauratie
De restauratie van de Cuneratoren in Rhenen nadert zijn einde. Mijn collega Jan Tolboom uit Leusden had de opdracht aangenomen om hiervoor al het ornamentwerk te leveren, te weten acht grote pinakels en een partij hogels. Halverwege het project vroeg hij mij of ik van de volgende vijf pinakels steeds de helft wilde hakken, om zo de werklast te verdelen.
De oude blokken dateren van vlak na de oorlog, toen zoveel kerken en kastelen dringend hersteld moesten worden. In Rhenen heeft natuurlijk eerst de slag om de Grebbelinie gewoed, en ook in de verder oorlogsjaren zal er wel schade bij gekomen zijn. In de wederopbouwtijd is er daarna in korte tijd enorm veel tufsteen verwerkt, en er zal toen ook wel een grote vraag zijn geweest naar vaklui. Maar restauratiebeeldhouwers zijn altijd al in de minderheid geweest, dat is iets van alle tijden. Ik vermoed dat er daarom snel een aantal vrij laag geschoolde mensen aan het beeldhouwwerk zijn gezet, want de kwaliteit van de vormgeving is niet echt geweldig. Hiernaast een foto van de oude tufsteen: sterk aan het verweren en de vormgeving van de ornamenten was bedenkelijk.
De oude pinakels, die op ongeveer zestig meter hoog in de torenmuur ingebed waren, zijn indertijd in de beruchte Ettringer tuf gehouwen. Die steen begint al na een jaar of veertig, vijftig uiteen te vallen en levert dan gevaar op voor de omgeving. Vandaar dat er nieuwe moesten komen, en deze keer in Muschelkalksteen. De pinakels zijn nu gemaakt door Slotboom Steenhouwers en het ornamentwerk eraan door Jan Tolboom en mij.
met lood beklede lantaarn van de Cuneratoren
Nadat zo ongeveer zes of zeven van de acht pinakels waren geplaatst, zijn we tezamen met het volledige personeel van Slotboom Steenhouwers de toren op geweest. De loodgieters waren druk bezig de houten lantaarn met lood te bekleden, en hoewel er een frisse wind stond was het uitzicht geweldig, over de rivier en heel Rhenen en omgeving.
het onderste blok van de laatste pinakel
De pinakels van de jaren vijftig/zestig zijn kopieën van ouder werk, en nu kopiëren we de tufstenen blokken alweer. Dan bestaat uiteraard de kans dat je steeds verder van het origineel afdwaalt. Omdat er geen originele voorbeelden meer zijn, is de keuze nu om terug te grijpen op vormgeving die op andere plaatsen te vinden is. Daarom is er in overleg met de architect en de adviseur van de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed door Jan Tolboom een aantal nieuwe ontwerpen gemaakt. De ornamenten op deze pinakels zijn allemaal anders geworden, en dat is juist de aardigheid ervan. Deze keer hebben de hogels wat meer de kromming gekregen zoals het origineel beoogde.
