Beeld 'De Nacht' voor de Eusebiustoren

Laatste fase van de toren

Het werk aan de toren van de Eusebiuskerk nadert de afronding. Eigenlijk zijn de beelden van De Dag en De Nacht nog de laatste stukken waar met klem op wordt gewacht. Daarom denk ik dat er een diepe zucht van opluchting vanaf de kerktoren kwam toen ik deze week De Nacht had afgerond. De toren, en een deel van de kerk, moet immers uit de steigers zijn als er dit najaar een herdenking wordt gehouden van de Slag om Arnhem, 75 jaar geleden. Maar dit beeld is niet het enige dat nog moest gebeuren. Zo ben ik aan het hakken geweest voor de Sint-Janskathedraal in Den Bosch, voor de Utrechtse Domkerk, nogmaals voor de Sint Jan, en de luchtboogbeelden voor de Eusebiuskerk zelf moeten ook nog op tijd klaar zijn.

Dag en Nacht

Dit hoekbeeld zit op zo’n 15 meter hoogte en is oorspronkelijk gehouwen in tufsteen door Eduard van Kuilenburg. Het maakt deel uit van een paar: er is een man met een haan die zijn handboeien verbreekt en met een dweil zwaait (of moet het een fakkel voorstellen?), en ook deze vrouw met een nest uilen dus. De Dag en De Nacht. Deze wulpse jonge dame zit met de linkerhand in haar haar, op één knie, met in de rechterhand een stok. De bedoeling van de stok is mij niet duidelijk, of het moet een gedoofde kaars zijn. De uilen moeten het nachtleven verbeelden, de haan en de verbroken boeien de dageraad. Ik neem aan dat hij een fakkel dooft en niet van plan is om te gaan dweilen, want hij heeft geen emmer bij zich.

Voorzagen

Het reliëf is het grootste blok dat we in de afgelopen jaren voor deze kerk onderhanden kregen: bijna 1m³. Vanwege de tijdsdruk besloten we weer gebruik te maken van de kopieerzaagmachine, maar het blok was zo groot dat het niet eens kon ronddraaien op de draaischijf van de machine. Ik moest er een aantal hoeken afzagen zodat het wel paste. Het waren wel net die hoeken die uiteindelijk in het metselwerk ingebed worden, dus je zult er niets van zien. Met dit voorzagen bespaar ik me dagenlang meetwerk, zodat ik vrij vlot al heel veel op het oog kan hakken. Ook scheelt het me heel veel grof hakwerk en zagen met een haakse slijper, zodat ik veel minder van het zware werk hoef te doen. Ik heb bovenin het nieuwe blok twee RVS draadeinden M16 verlijmd waar ik een hijsoog kan opschroeven, zodat het blok makkelijk te verplaatsen was. Ook makkelijk op de steiger straks voor de restauratiemetselaars.

Voetjes

Het blok nieuwe Muschelkalksteen van ruim 1800 kilo werd geleverd door de Steenhouwerij, die ook de profielen erop maakte. Helaas is de steenhouwer ietwat voortvarend geweest, waardoor ik wat steen miste voor de tenen van de dame. Daarbij kwam dat het originele beeld een dame was met een unieke anatomie. Haar knie stond recht vooruit, maar haar voet naar de kijkers thuis gericht. Dus ik heb van de nood een deugd gemaakt en meteen de gelegenheid te baat genomen om de linkervoet een wat logischere stand te geven. De rechtervoet miste ook heel wat steen, maar toch kon ik die er nog heel aardig uit krijgen door hem meer naar achter te leggen en iets vlakker te plaatsen. Als je het origineel er niet naast legt valt het niet meer op. Het was een interessante uitdaging en uiteindelijk erg naar mijn zin gelukt (zie de diashow hieronder voor de plaatjes).

Nest uilskuikens, afwerking

Bij haar rechterschouder hangt een uilenmoeder met haar nest met twee jongen. De uilskuikens zien er aandoenlijk uit, met hun verbaasde blik.

Ik heb het hele beeld met een brede tandbeitel afgewerkt, en daarna het lijf van de jongedame met een grove rasp gladder gemaakt, zodat de beitelsporen nog net zichtbaar zijn voor een levendig effect. Haar haren en ook de veren van de uil heb ik met het tandijzer geaccentueerd.

Kip zonder kop

Het beeld van De Dag was er behoorlijk wat slechter aan toe dan De Nacht. De haan en de man misten hun hoofd, en ook de hand met de fakkel ontbrak. Vandaar dat ik eerst een aantal onderdelen moest reconstrueren voordat ik kon gaan voorzagen. Ik boetseerde de hals en kop van de haan met plastiline en ook de hand stond er vrij snel op. Het lastige was de stand van de originele hand, want op de enige foto die ik had stonden de vingers in een bijna onmogelijke houding. Maar de kop was meer een uitdaging. Deze jongeling had namelijk nogal een groot hoofd. Ik had een stuk harde pirschuim op de schouders gelijmd en vandaaruit ben ik gaan zoeken naar de juiste grootte, stand en vorm van het hoofd.
Telkens heb ik geprobeerd met foto’s mijn progressie te vergelijken met het originele plaatje. Uiteindelijk besloot Stide dit beeld te gaan hakken en dus heeft hij er de laatste hand aan gelegd. Zie de galerij hieronder voor een impressie.